Όλοι μου λένε μπράβο, και συγχαρητήρια, και να σας ζήσει, και εγώ χαμογελάω με δυσκολία και ψελλίζω ένα ευχαριστώ. Τι μου συμβαίνει; Γιατί ενώ περίμενα πώς και τι να γίνω μαμά, τώρα νιώθω θλίψη;
Πολλές μαμάδες μετά τη γέννηση του παιδιού τους βιώνουν έντονα, αλληλοσυγκρουόμενα και συχνά μεταβαλλόμενα συναισθήματα, που προκαλούν έντονο άγχος, ένταση ακόμη και φόβο.
Δεν είναι λίγες οι φορές, όπου η απόλυτη χαρά και ευτυχία για τον ερχομό ενός παιδιού εναλλάσσεται με συναισθήματα άγχους, εκνευρισμού, απελπισίας ακόμη και απόσυρσης.
Τι συμβαίνει τελικά σε πολλές νέες μαμάδες και βιώνουν τα παραπάνω συναισθήματα; Από τι προκαλούνται και πώς αντιμετωπίζονται;
"Είναι φορές που δεν αντέχω να σηκωθώ από το κρεβάτι… Φοβάμαι να μείνω μόνη με το μωρό… Δεν θέλω ούτε καν να το κρατήσω… Κλαίω συνέχεια και δεν καταλαβαίνω το γιατί... Τι μου συμβαίνει;" αναφέρουν μαμάδες κατά τη διάρκεια της συμβουλευτικής νιώθοντας βαθειά μπερδεμένες, ενοχικές και αποπροσανατολισμένες.
Η κούραση, η αϋπνία, η εξάντληση από τον τοκετό, η ραγδαία πτώση των επίπεδων των οιστρογόνων και της προγεστερόνης, δυο βασικών ορμονών που συμβάλλουν στην σύλληψη και είναι παρούσες καθ όλη την διάρκεια της εγκυμοσύνης, σε συνδυασμό με το άγχος για την ανάληψη νέων, πρωτόγνωρων ρόλων δρουν επιβαρυντικά στην ψυχολογία της γυναίκας.
Ως αποτέλεσμα των παραπάνω, η νέα μητέρα συχνά εκδηλώνει μελαγχολική διάθεση που χαρακτηρίζεται από συναισθηματικές μεταπτώσεις και ξαφνικό αναίτιο κλάμα, γνωστή και ως επιλόχειο μελαγχολία, μια "ήπια" κατάσταση που εκδηλώνεται άμεσα μετά τον τοκετό και η διάρκεια της δεν ξεπερνά τις 10 ημέρες.
Ωστόσο, υπάρχουν και οι περιπτώσεις όπου τα συμπτώματα επιμένουν στον χρόνο και χαρακτηρίζονται από μεγαλύτερη ένταση, με αποτέλεσμα να κάνουμε λόγο για επιλόχειο κατάθλιψη.
Η νέα μαμά, χαρακτηρίζεται από έντονα αρνητική και απαισιόδοξη σκέψη, ιδεοληψίες ότι θα συμβεί κάτι κακό στο μωρό, αυτοκτονικότητα, πόνο στο στήθος, ζάλη, ναυτία, ταχυπαλμία, απώλεια ενδιαφέροντος για τον εαυτό της και το μωρό, συχνή διάθεση κλάματος, οξυθυμία με τον σύντροφο και διαταραχές στον ύπνο.
Τα παραπάνω συμπτώματα συνήθως υποχωρούν σε ένα διάστημα μεταξύ μερικών εβδομάδων, ωστόσο μπορεί να διαρκέσουν έως και δυο χρόνια.
Είναι πολύ σημαντικό να διαχωρίσουμε την επιλόχειο μελαγχολία από αυτήν της επιλόχειου κατάθλιψης. Και τούτο συμβαίνει, διότι η επιλόχειος κατάθλιψη αποτελεί μια ψυχική νόσο που εντάσσεται στις διαταραχές της διάθεσης, επηρεάζοντας δραματικά την συμπεριφορά και την προσωπικότητα της γυναίκας και συνεπακόλουθα την ποιότητα της επαφής με το νεογέννητο παιδί της.
Δεν πρόκειται λοιπόν για μια "ιδιόρρυθμη" ή "ασυνεπή" μητέρα, αλλά για έναν άνθρωπο που νοσεί και έχει ανάγκη από θερμό και υποστηρικτικό περιβάλλον, και άμεση ψυχοθεραπευτική και (όπου κρίνεται απαραίτητο) φαρμακευτική παρέμβαση.
Οι γυναίκες που έχουν οικογενειακό ιστορικό κατάθλιψης, ή είχαν κατάθλιψη στο παρελθόν, καθώς και εκείνες που χαρακτηρίζονται από τελειομανία, ασκούν έντονη κριτική στο εαυτό τους, έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση, φτωχή ποιότητα σχέσης με τον σύντροφο και μικρό οικογενειακό και φιλικό περίγυρο στον οποίο θα μπορούσαν να στραφούν προκειμένου να μιλήσουν και να μοιραστούν συναισθήματα, είναι συχνά περισσότερο επιρρεπείς στην επιλόχειο κατάθλιψη.
Τέλος, είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι οι καταθλιπτικές μητέρες έχουν την τάση να παίζουν, να επικοινωνούν και να θηλάζουν λιγότερο, επικοινωνώντας με ένα τρόπο φτωχό και ασυνεπή με τα παιδιά τους.Ως αποτέλεσμα τούτου, τα παιδιά συχνά γίνονται επιρρεπή σε συναισθηματικές, γνωστικές και κοινωνικές δυσκολίες και ελλείμματα (εκδηλώνοντας λ.χ. εκρήξεις θυμού, διαταραχές ύπνου, επιθετικότητα, και κοινωνική απόσυρση) μετέπειτα στη ζωή τους.
Ενημερωθείτε για τα συμπτώματα της επιλόχειου κατάθλιψης, αναγνωρίστε τα και μιλήστε με τον γιατρό σας!
Είναι ζωτικής σημασίας για τη σχέση με τον εαυτό σας και το παιδί σας.
Τα παιδιά είναι ευτυχισμένα όταν οι γονείς είναι χαρούμενοι!
